Վերլուծություն «Ովքե՞ր են Ադրբեջանի իրական հովանավորները» հոդվածի վերաբերյալ

Հոդվածի հեղինակ,Գյումրի ինֆոտան
մեդիագրագիտության ուսանող՝Վարդուհի Գոլչենկո

Կարդալով հոդվածը բավականին հստակեցված պատկեր ստացա, քանի որ, տեղեկատվության մեծ մասը ներկայացված է թվերով եւ տեղեկատվության ներկայացման աղբյուրները նշելով: Սակայն, ելնելով առաջադրանքից, ներկայացված  հոդվածի տեղեկատվությունն ու փաստերը փորձեցի ստուգել նաեւ որոշ այլ աղբյուրներից : Ինչպես նաեւ փորձեցի կապ հաստատել հեղինակի հետ, որը ստացվեց մի փոքր դժվարությամբ՝ սոցիալական ցանցերի միջոցով փնտրեցի, նույն անուն, ազգանուն կրող մի շարք մարդկանց էջեր ի հայտ եկան: Ուսումնասիրելով յուրաքանչյուրի կայքային էջը, էջի բովանդակություններից ելնելով  գտա հեղինակին , սակայն նա բավականին երկարատեւ չեր արձագանքում: A.Danielian

Իր լռությունը կապեցի երկրում տիրող իրավիճակի հետ, քանի որ Հայաստանում այդ ժամանակշրջանում անցկացվում էին անհնազանդության ակցիաներ եւ մեր հեղինակը դրանց ակտիվ լուսաբանողներից մեկն էր, որոշեցի մի փոքր դադարից հետո կրկին  անհանգստացնել նրան ու վերջապես հաջողվեց մի քանի հարց հղել եւ ստանալ պատասխաններ:

Հեղինակը ռազմական տեխնիկայի տվյալների տրամադրումը Հայաստանին եւ Ադրբեջանին հղում է արել  կայքից: Ես փորձեցի այդ տվյալները ճշգրտեի, սակայն   /մի գուցե ուշադիր չեմ ընթերցել նյութերը/ չկարողացա գտնեի թվային արտահայտումները ԱՄՆ-ի գերատեսչությունից ստացված: 

Ինչ վերաբերվում է 907 բանաձեւին, ca-c.org, docplayer.ru  որը թույլ չի տալիս ԱՄՆ-ի կառավարությանը զենք-զինամթերքի մատակարարումը Ադրբեջանին,  ու դրան հաջորդած փոփոխությունը, որով հանվում է այդ արգելքը, ես գտա մի քանի այլ աղբյուրներում՝   vesti.az, news.day.az:

Երեւի այս փաստերն են թույլ տվել հեղինակին մեջբերել, որ Ապրիլյան Պատերազմի նախաշեմին, հակառակորդի խրամատներից ավելի հաճախ է լսվել եբրայերեն խոսք: Տվյալ մեջբերման վերաբերյալ հոդվածի հեղինակին ուղղված հարցիս  լրացուցիչ պատասխան չստացա, հեղինակը եզրափակվեց ասելով որ դա փաստել է անհատական զրույցների միջոցով զինծառայողների եւ ադրբեջանում աշխատող մարդկանց հետ, չբացահայտելով ոչ անուններ, ոչ աշխատող մարդկանց ոլորտային հատկանիշները:

Հեղինակը ներկայացնում է ԱՄՆ-Իսրայել-Ադրբեջան երկրների փոխկապակցված լինելը զենք-զինամթերքի գործընթացում, որը մի շարք աղբյուրներով նույնպես հաստատվում է, որ Ադրբեջանին Իսրայելն է եղել զենքի հիմնական մատակարարողը  lragir, panarmenian, flnka.ru, cbc.az:

Ստորեւ հղման մեջ կարծիք է արտաբերվում եւ հաստատվում փաստը, որ Ադրբեջանը սպառազինվում է Իրանի դեմ, սակայն հոդվածի հեղինակը անհայտ է aysor.am:

Իմ կողմից կուզենամ հավելեմ, որ հոդվածի հեղինակը ինչ-ինչ պատճառներով չի նշում Ադրբեջանի մյուս ակնհայտ զին-գործընկերոջը՝ Ռուսաստանի Դաշնությունը… aniarc.am:

Հոդվածում նկարագրված են նաեւ  ԱՄՆ-ի կողմից Իսրայելին արդեն իսկ տրամադրված եւ մոտ ապագայում տրամադրվող դոտացիաները, որոնք որոշակի հաստատվում են  աղբյուրներից ՝ geopolitics.am, blognews.am:

Հոդվածը հեղինակը եզրափակում է Իսրայելի կողմից այլ երկրների՝ Սլովակիայի եւ Չեխիայի արտադրողների կողմից զինամթերք գնելու եւ այլ երկրին, մեր հոդվածում Ադրբեջանին, վաճառելու տեղեկատվությամբ hraparak.am, aravot.am , razminfo.am:

azatutyun.am — Իսկ այս հոդվածում նշվում է, որ Իսրայելի թիրախը ոչ միայն Ադրբեջանն է, այլ կարող է լինել նույնիսկ

Հայաստանը, քանի որ այդ պետության գերառկա խնդիրն է գումար աշխատել զենքի վաճառքի միջոցով:

Եզրափակելով հոդվածի վերլուծությունը, կարող եմ ասել, որ հեղինակը հոդվածներ գրելիս առաջնորդվում է գերակշռորեն հիմնվելով փաստերի եւ հիմք ունեցող  տեղեկատվությունների վրա:

Ծանուցում*
Հոդվածում արտահայտված մտքերը և վերլուծությունները կարող են չհամըկնել Գյումրի ինֆոտան, Սախարովի կենտրոնի պաշտոնական դիրքորոշումների և տեսակետների հետ:

«Ի՞նչ է թաքցնում Եղեգիս գետը. լքված ադրբեջանական գերեզմանատունը և հնաբնակի խոստովանությունը» նյութի վերլուծություն

Հոդվածի հեղինակ,Գյումրի ինֆոտան
 մեդիագրագիտության ուսանող՝Համլետ Ղազարյան

(Վերլուծած նյութի հղումը՝ )

Ամեն ինչ սկսվեց նյութի ընթերցումից, որը անկեղծ ասած ինձ շատ հետաքրքրեց, բայց այնքան էլ չզարմացրեց: Պատճառն այն է, որ նման պատկերի ես ականատես էի եղել Շիրակի մարզի Արդենիս համայնքում: Այնտեղ ևս ինչպես նշված է հոդվածում առկա էր ցանկապատված ադրբեջանական գերեզմանատուն, որը ըստ տեղի բնակիչների լքվել էր ադրբեջանցիների կողմից 90-ականների սկզբին: Այս ամենը իմանալով ես փորձեցի ուսումնասիրել հոդվածի իրականության հետ համապատասխանությունը: Նախ համացանցում փնտրեցի տեղեկություններ Եղեգիս համայնքի մասին: Պարզվեց, որ այն գտնվում է Վայոց Ձորի մարզում և մտնում է Եղեգիս խոշորացված համայնքի մեջ:

Վիկիպեդիայից իմանում ենք, որ համայնքի վարչական տարածքը կազմում է 1372 հեկտար, որից 157 հեկտարը քաղաքացիների սեփական հողեր են, այդ թվում՝ 62 հեկտար՝ տնամերձ, 95 հեկտար՝ գյուղնշանակության հողեր։

Գյուղը գտնվում է Վայոց Ձորի մարզի Եղեգնաձորի տարածաշրջանում։ Եղեգնաձոր քաղաքից գտնվում է մոտ 18 կմ հեռավարության վրա, Երևանից՝ 135 կմ։ Այն փռված է Եղեգիս գետի ձախ ափի սարալանջին, ծովի մակարդակից բարձրությունը կազմում է 1640 մ։ Եվ այստեղ հանդիպում ենք ամենահետաքրքիր ինֆորմացիային Եղեգիս գյուղի մոտ կա հրեական գերեզմանատուն։ Այո հրեական և ոչ թե ադրբեջանական:

Երևի Վիքիպեդիայի տվյալ հոդվածի հեղինակը գերադասել է չասել, որ դա ադրբեջանական գերեզմանոց է: Ուղղակի պետք է փաստել, որ երկու ժողովուրդները դարերով ապրել են կողք կողքի: (Վիքիպեդիայում Եղեգիսի մասին նյութի հեղինակը Pandukht մականունով օգտատեր է, նա նյութը ստեղծել է 2012 թվականի օգոստոսի 12-ին: Երբ փորձեցի կապնվել հոդվածի հեղինակի հետ պարզվեց, որ նա այլևս ակտիվ հեղինակ չէ և նրա անվան դիմաց գրված է “պաշտոնաթող”):15-րդ դարում Լենկ Թեմուրի և այլ զավթողական արշավանքներից, այնուհետև երկրաշարժի հետևանքով ավերվել է քաղաքը։ Ավելի ուշ գյուղում բնակություն են հաստատել թուրքալեզու բնակիչներ և այն անվանել՝ «Ալայազ»։1988 թվականին Սումգայիթյան դեպքերից հետո գյուղը վերաբնակեցվել է Ադրբեջանից բռնագաղթված հայ ընտանիքներով։ Վերականգնվել է պատմական Եղեգիս բնակավայրի անվանումը։Պատմամշակութային ժառանգության առումով  հայերը ունեն բազմաթիվ շինություններ, օրինակ Եղեգիսի հյուսիսարևմտյան մասում գտնվում են Եղեգիս բերդի ավերակները (Սմբատաբերդ, IX դար), արևելյան մասում՝ Սբ. Ստեփանոս (Զորաց) (XIII դար), արևմտյան մասում՝ Սբ. Աստվածածին (վերանորոգված 1703 թ.), հարավային մասում՝ Սբ. Նշան (Կարապետ) (XI-XIII դարեր) եկեղեցին, XI-XVI դարերի խաչքարերը։Ադրբեջանցիների պատմամշակութային ժառանգության միակ վկան հանդիսանում է նշված գերեզմանոցը, որը ինչպես նշում էին համայնքի ներկա բնակիչները իրենք պահպանում են հույս ունենալով, որ ադրբեջանցիներն էլ կպահպանեն հայկականները, որոնք մնացել են սահմանի մյուս կողմում:

Ըստ համայնքի ղեկավար Արթուր Ստեփանյանի ցանկացած ադրբեջանցի կարող է ազատ այցելել իր նախնիների գերեզմանները առանց որևէ խոչնդոտի: Հեռախոսազրույցի ընթացքում նա ոչ միայն հաստատեց ադրբեջանական գերեզմանատան առկայությունը Եղեգիսում, այլ նշեց որ նման վայրեր բազմաթիվ են Վայոց Ձորի տարածքում:

Ինչ վերաբերում է հոդվածի հեղինակին, ապա նա նյութը փորձել է դարձնել ավելի սենսացիոն և արտակարգ օգտագործելով այնպիսի արտահայտություններ ինչպիսին են օրինակ՝ գերեզմանատուն կարելի է մտնել, եթե հանել դռնակից մոմած քուղը, վատ եղանակը` ամպրոպն ու կայծակը խանգարում էին մեր նկարահանող խմբին, Շատին գյուղի հնաբնակ Արիս պապիկը հիշողություններն էր պատմում հորդառատ անձրևի նվագակցությամբ: Հետո հեղինակը բերում է պատմական փոքր ակնարկ կապված Թուրքմենչայի հաշտության պայմանագրի հետ, որը կարծես թե այնքան էլ կապ չունի բուն նյութի հետ:

Հետո սկսվում է մի փոքր հուզական մասը երբ “Ենուշ տատիկը հին ալբոմները բերեց, նստեց ամուսնու կողքին. կնոջ կոշտուկավոր ձեռքերն անցան իրենց համար թանկ լուսանկարների վրայով։ Նույնիսկ աչքերը լցվեցին`  հիշելով անցյալը”։ Վերջում Շատին գյուղի հնաբնակը խնձոր է հյուրասիրում անցած տարվա բերքից և հեղինակը գյուղից հեռանում է բուռն զգացումներով, նշելով, որ ճիշտ է պապը` ամենագլխավորը մարդ մնալն է։

Մի տեսակ խառնիխուռն ու խճճված պատմություն էր, որը թույլ է տալիս մտածել, որ այս նյութի հեղինակը ոչ արհեստավարժ, սկսնակ լրագրող է և կատարում է իր առաջին քայլերը:


Ծանուցում*
Հոդվածում արտահայտված մտքերը և վերլուծությունները կարող են չհամըկնել Գյումրի ինֆոտան, Սախարովի կենտրոնի պաշտոնական դիրքորոշումների և տեսակետների հետ:

Հանրային հեռուստաընկերության տեսահոլովակի վերլուծություն

Հոդվածի հեղինակ,Գյումրի ինֆոտան
մեդիագրագիտության ուսանող՝Արուսյակ Գրիգորյան

Ընտրել եմ Հանրային հեռուստաընկերության  կողմից ներկայացված տեսանյութը, որովհետև դեռևս հեղափոխության /թավշյա/ սկզբից հետևել եմ նշված հեռուստաընկերության կողմից ներկայացված լուրերի մեկնաբանությանը:

Տեսանյութն՝ այստեղ

Նշեմ, որ նյութի վերնագիրն ու տեսանյութում  հնչած մտքերն իրար չեն համապատասխանում: Հանրային հեռուստաընկերության պաշտոնական կայքի ֆեյսբուքյան էջում այս նյութի հեղինակը՝ Լիանա Կարապետյանը, ոչ ճիշտ վերնագիր է ըտրել, քանի որ Նիկոլ Փաշինյանը չի դադարեցրել արագաչափերի և տեսախցիկների գերծունեությունը:

Կառավարության 2018 թվականի մայիսի 17-ի նիստում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, դիմելով Արդարադատության նախարար Արտակ Զեյնալյանին և ոստիկանապետ Վալերի Օսիպյանին անդրադարձավ  արագաչափ սարքերով և տեսախցիկներով ճանապարհատրանսպորտային երթևեկության կանոնների խախտումներն արձանագրելու խնդրին: Վարչապետն իր խոսքում նշեց, որ պետք է մտածել արագաչափերի և տեսացիկների գործունեության հետագա արդյունավետության մասին և նպատակահարմար կլինի ինչ-որ մի ժամանակաշրջանով /եթե կա այդպիսի օրենսդրական հնարավորություն/դրանց դադարեցման կամ կասեցնելու մասին: Մարդկանց անընդհատ տուգանելու մոլուցքի քաղաքականությունը պետք է շատ արագ կանգնեցնել և պետք է փոխվի ընդհանրապես  վերաբերմունքն այդ հարցի կապակցությամբ:

Նիկոլ Փաշինյանը  խնդրեց հնարավորինս արագ ոստիկանության հետ համատեղ կոնկրետ առաջարկ ներկայացնել, և պայմանավորվեցին ոստիկանապետի և Արդարադատության նախարարի հետ քննարկում ունենալ:

Ներկայացված նյութում չկան վերլուծական հատվածներ լրագրողի, մեկնաբանողի կողմից, այն պարզապես խոսքի կրկնություն է, եթե մարդկարդա միայն նյութի վերնագիրը, ապա կմտածի միայնարագաչափերի աշխատանքի դադարեցման մասին, սակայն վերնագիրըպետք է արտացոլի բովանդակությունն ամբողջությամբ: Լրատվականնյութում խոսվում է պարտքերի չեզոքացման, մեխանիզմի մշակման ևՀԱՎԱՆԱԿԱՆ դադարի մասին, ինչպես նաև վարչապետի կողմից մարդկանցխնդիրների  հետադարձ կապի մասին և նրա հորդորը մարդկանց, որպեսզիսպասեն:

Լրագրողի նյութը կվերնագրեի հետևյալ կերպ.«Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձել է մարդկանց հուզող խնդիրներին, այդ  թվում՝ արագաչափերի խնդրին »:

Ծանուցում*

Հոդվածում արտահայտված մտքերը և վերլուծությունները կարող են չհամըկնել Գյումրի ինֆոտան, Սախարովի կենտրոնի պաշտոնական դիրքորոշումների և տեսակետների հետ: