Մեդիագրագիտության դասընթացներ ուսուցիչների և դասավանդողների համար

Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոնը հրավիրում է Երևանի և մարզերի միջին և ավագ դպրոցների ուսուցիչներին, ոչ ֆորմալ կրթությամբ զբաղողներին և դասավադողներին` մասնակցելու մեդիագրագիտության վերապատրաստման դասընթացների:

Մեդիագրագիտությունը մեդիայի աշխատանքը հասկանալու, տեղեկատվական դաշտում կողմնորոշվելու, լուրերը վերլուծելու, համեմատելու, ստուգելու հմտությունների ամբողջությունն է։ Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոնը համագործակցելով ԿԳՄՍՆ, դպրոցների, բուհերի, գրադարանների ու հասարակական կազմակերպությունների հետ՝ ծրագրեր է իրականացնում մեդիագրագիտությունը Հայաստանում տարածելու ուղղությամբ: Կազմակերպության ուսումնական ռեսուրսները և նախագծերը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից արժանացել են Գլոբալ մեդիա և ինֆորմացիոն գրագիտության գլխավոր մրցանակին։ ՄՆԿ և ԿԳՄՍՆ համատեղ հուշագրով ամրագրել են դպրոցներում մեդիագրագիտության ներառման կարևորությունը, նախարարությունը նաև երաշխավորել է ՄՆԿ պատրաստած «Մեդիագրագիտություն» ձեռնարկը:

Դասընթացների առաջիկա հնարավորությունները

Մարտի 23-26 – Մեդիագրագիտության գարնանային դպրոց հասարակագիտական առարկաների ուսուցիչների համար

Դիմումների վերջնաժամկետը՝ մարտի 1

Ֆեյքերի բացահայտման հայտնի և ոչ հայտնի մեթոդներ

Հոդվածի հեղինակ՝
Ալեքսանդր Մարտիրոսյան

Վերջին շրջանում հայաստանյան քաղաքական իրավիճակով պայմանավորված շատացել են ֆեյքերը՝ ֆեյսբուկյան կեղծ հաշիվները, որոնց օգտատերի կողմից իրականացվում է քարոզ, հակաքարոզ, մանիպուլյացիա, անձնական տվյալների հավաքագրում և այլ գործողություններ, որոնք մասնակիորեն ոչ իրավաչափ են և էթիկային դեմ։ Զուգահեռ տեղի է ունենում տեխնոլոգիաների աճ ՝ պայմանավորված երկրաչափական պրոգրեսիայով, ինչի արդյունքում էլ սերնդի աքսելերացիան դեպի տեխնիկան, օնլայն պլատֆորմերը և հայաստանյան ամենամեծ տարածումն ունեցող ֆեյսբուկ սոցիալական մեդիան մեծանում է օրեցօր։
Ելնելով այս և մի շարք այլ կարևոր նախապայմաններից, շատ եմ կարևորում հանրության իրազեկվածության մակարդակը կեղծ և իրական օգտատերերի տարբերակման տեսանկյունից, որի համար կան ինչպես բոլորին հայտնի՝ պարզ տարբերակներ և գործիքներ, այնպես էլ ոչ այնքան տարածված՝ խորամանկ և էլ ավեի արդյունավետ տարբերակներ։
Այժմ, որպես մեդիա փորձագետ կկիսվեմ ձեզ հետ մի քանի պարզ և արդյունավետ տարբերակներով ու գործիքներով, որոնք կօգնեն ձեզ այդ հարցում։

Հունվարի 28-ը՝ Անձնական տվյալների պաշտպանության միջազգային օր

Հունվարի 28-ին նշվում է Անձնական տվյալների պաշտպանության միջազգային օրը (Data Protection Day): Այս տոնը սահմանվել է նրա համար, որ ցանցի օգտատերերը չմոռանան պահպանել ինտերնետում վարքագծի կանոնները, ինչն օգնում է ապահովել նրանց վիրտուալ և իրական կյանքի անվտանգությունը:

Այս օրը նշելու որոշումը 2006 թ. ապրիլի 26-ին ընդունվել է Եվրոպայի Խորհրդի նախարարների կոմիտեի կողմից: Այս օրը համընկնում է 1981 թ. հունվարի 28-ի Եվրոպայի Խորհրդի «Անձնական տվյալների ավտոմատացված վերամշակման հետ կապված՝ մարդկանց պաշտպանության մասին» կոնվենցիայի ստորագրման հոբելյանի հետ: Որոշ երկրներում այս օրը կոչվում է «Կոնֆիդենցիալության օր» («Անձնական կյանքի գաղտնիության օր»):

Առանց համացանցի միջազգային օր

Շատերն են լսել Համացանցի միջազգային օրվա մասին, սակայն քչերը գիտեն, որ կա նաեւ Առանց համացանցի օր(International Internet-Free Day), այն նշվում է հունվարի վերջին կիրակի օրը: Հիմնական նպատակը մարդկանց գոնե մեկ օրով համացանցից եւ համակարգչից հեռու պահելն է, քանի որ աշխարհում գրեթե չկա կենդանի շփում: Անգամ միջոցառումների եւ հավաքների ժամանակ մարդիկ կառչած են համացանցից: 

Այս տոնը սկիզբ է առել 2000 թվականից, իսկ դրա հաստատման նախաձեռնողները, ըստ որոշ աղբյուրների, «Սոցիալական գյուտերի բրիտանական ինստիտուտն» է, այլ աղբյուրների համաձայն՝ «DoBe.org». բրիտանական ոչ գովազդային օնլայն-նախագիծը: Միակ բանն, ինչ հստակ հայտնի է, որ Առանց ինտերնետի միջազգային օրվա կազմակերպիչները հենց ակտիվ, առաջադեմ ինտերնետ-օգտատերերն էին:

ՏԺ դպրոցն ու Գյումրի ինֆոտունը

ՏԺ դպրոցի հիմնական նպատակն է բացահայտել նոր մտածելակերպով շահագրգիռ ու եռանդուն երիտասարդ կադրերի, տրամադրել նրանց ժամանակակից գիտելիքներ, կարողություններ ու հմտություններ:
Շիրակի մարզից ՏԺԴ-ում ուսուցում անցած երիտասարդների 3 խումբ, ովքեր իրականացնում են ժողովրդավարությանը նպաստող մի շարք ձեռնարկներ, դրանց շնորհիվ մասնակիցները տեղեկանում են տեղական ինքնակառավարման կառուցվածքի, ժողովրդավարական մասնակցության, մարդու իրավունքների և այլ կարևոր թեմաների մասին, որն էլ նպաստելու է իրենց համայքներում փոփոխություն բերելուն։ ՏԺԴ երիտասարդները սերտ համագործակցության մեջ են Սախարովի կենտրոնի Գյումրի ինֆոտան հետ, որտեղ նրանք ստանում են իրավաբանական, կազմակերպական ու տեխնիկական խորհրդատվություն և աջակցություն: Հանդիպումները Գյումրի ինֆոտանը անցկացվում են պարբերաբար, որոնց, բացի ՏԺԴ-ի շրջանավարտներից մասնակցում են նաև ինֆոտան անդամներն ու կամավորները:

«Ռեստարտ Գյումրի» ուսանողական-քաղաքացիական նախաձեռնության մամուլի ասուլիսը

2020 թվականի հուվարի 23-ին, Գյումրու «Երկխոսության մեդիա կենտրոնում» տեղի ունեցավ «Ռեստարտ Գյումրի» ուսանողական-քաղաքացիական նախաձեռնության մամուլի ասուլիսը. բանախոսներն էին՝ Գևորգ Ղուկասյանը և Մարգարիտա Գրիգորյանը. ասուլիսի թեմա՝ ՇՊՀ-ում մոնիտորինգի արդյունքների և նախաձեռնության գործունեության ներկայացում։

Գևորգ Ղուկասյանն ասաց, որ 2019-ի հունիսից «Ռեստարտ Գյումրի» նախաձեռնությունը սկսել է իր կազմավորումը, իր գաղափարների շուրջ համախմբելով ավելի քան 20 ուսանողի ՀՀ տարբեր բուհերից  և Շիրակի մարզի տարբեր համայնքներից։

Շարունակելով, 2019-ի երկրորդ կեսից «Ռեստարտ Գյումրի» ուսանողական-քաղաքացիական նախաձեռնությունը, Շիրակի պետական համալսարանում իրականացրել է հանրային մոնիտորինգ և առանձին հետազոտություն, որի ընթացքում բացահայտվել են բազմաթիվ ապօրինություններ, խախտումներ և խարդախության միտված քայլեր։

Գևորգ Ղուկասյանի խոսքերով՝ դիտարկվել է ՇՊՀ Ուսանողական խորհրդի գործունեությունը, ընտրություններն ու աշխատանքը: Ըստ խոսնակի դիտարկման արդյունքում պարզ է դարձել, որ այն ապօրինի է, վերահսկվում է վարչական աշխատողի կողմից, որն էլ իր հերթին  մասնագիտական կոմպետետնտությամբ չի համապարասխանում իր զբաղեցրած հաստիքին, իրականացում է խարդախ գարծունեույթուն, ՈՒԽ-ն օգտագործում է սեփական շահադիտական նպատակներով: Խոսքը ՇՊՀ ուսանողների աջակցության բաժնի առաջին կարգի մասնագետ Արթուր Չարչօղլյանի մասին է։ Այս կապակցությամբ ևս առանձին հետաքննություն է տարվել, ինչի արդյունքները ներկայացվել են ՇՊՀ ՀԽ-ին և հրապարակված են «Ռեստարտ Գյումրի» ֆեյբուքյան էջում։

Նշվեց նաև, որ նամակներ են ուղարկվել՝ ՀՀ Վարչապետին, ՀՀ ԿԳՄՍՆ, ՇՊՀ ՀԽ-ին: