Անվտանգության դասեր Գյումրի ինֆոտանը Սամվել Մարտիրոսյանից

Փետրվարի 19-ին Գյումրի ինֆոտանը  կայացավ հանդիպում Տեղեկատվական անվտանգության փորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանի հետ, որին մասնակցում էին Սախարովի կենտրոնի, Գյումրի ինֆոտան աշխատակիցներ, Սախարովի կենտրոնի Քաղաքացիական հասարակության դպրոցի ունկնդիրներ:  

Փորձագետի կողմից ընդհանուր առմամբ նշվեցին այն գործոնները, որոնք նվազեցնում են ինտերնետային կայքերի և անձնական էջերի վրա հարձակումերի ռիսկերը: Գործնականում նա ներկայացրեց որոշ պաշտպանողական քայլեր, որոնց տիրապետելն այսօր դարձել է օրվա պահանջ:

Խոսվեց  Facebook կոտրելու հիմնական ձեւերից մեկի մասին. ֆիշինգ, ինչպես նաև խոսվեց  ադրբեջանական և թուրքական Akincilar ազգայնական հաքերային խմբերի կողմից իրականացված գործողությունների, դրանց վնասների և պաշտպանվելու մինիմալ ձեռնարկումների մասին: Նշվեց, որ վերջին ժամանակները շատ են հատկապես հարձակումները լրատվական կայքերի վրա։ Այս հարձակումներն առավել մտահոգիչ է այն պատճառով, որ հստակ իրականացվում են լրատվամիջոցը լռեցնելու համար և ամենայն հավանականությամբ կատարվում են ներքին պատվիրատուի կողմից։

Փորձագետի կողմից բերվեցին մի օրինակ, թե ինչպես 2019-ի հունիս-հուլիսի ընթացքում ԵՊՀ֊-ի սերվերները գտնվում էին ծանր DDoS հարձակման տակ, որը խաթարում էր ինչպես կայքի աշխատանքը, այնպես էլ էլեկտրոնային փոստերի ծառայությունը։ Նշվեց նաև, որ Antifake.am կայքը հայտարարեց, որ ենթարկվել է հարձակման, ինչի հետևանքով ջնջվել են մի շարք հրապարակումներ։

Հանդիպմանը խոսվեց անհատական ներքին հարձակումների մասին, որ Հայաստանում գնալով շատանում են թիրախավորված հարձակումները, որոնց զոհ են դառնում կոնկետ անձիք կամ կազմակերպություններ։ Ընդ որում, հիմնկանում ենթադրվող պատվիրատուն ներքին է։ Այսինքն, անցնում են այն ժամանակները, երբ գրեթե ամեն մի հարձակման հետևում կանգնած էին արտաքին խմբեր կամ պետություններ։ Փորձագետը նշեց, որ նման հարձակումները մի քանի տիպի են լինում։ Մի քանիսի միասին հնարավոր չի լինի բացահայտել բոլոր տվյալները, քանի որ դրանց շուրջ իրականացվում է աշխատանք CiviCERT-AM, ISC ծրագրերի շրջանակներում և կան դեպքեր, երբ հարձակման զոհը չի ցանկանում բացահայտել իր տվյալները։ Հանդիպման վերջում, անհատական զրույցի և հարցուպատասխանի ժամանակ Ս.Մարտիրոսյանն խորհուրդներ տվեց նաև անձնական էլեկտրոնային փոստի անվտանգության հետ կապված հարցերում